Op Weg 31-17
door ds. V.T. Thurkow-Wierenga
Waarom ….
De laatste tijd hoor ik het mensen nogal eens zeggen. “Waarom…”
“Waarom…” Al die vreselijke dingen die er in onze wereld gebeuren. Al dat brute geweld dat over mensen uitgestort wordt. Letterlijk. De bommen die vallen. Weer zoveel doden. In Gaza. In Oekraïne. In Soedan. Die gewetenloze leiders die hun gang maar gaan. Waarom toch… En het zijn gelovige mensen die het zeggen. “Waarom….” Waarom wordt er van Hogerhand niet ingegrepen… Waar is God…?…
“Waarom…” Op zoek naar iets van een antwoord op die vraag kwam ik terecht bij rabbijn Marianne van Praag. Zij was dit jaar een van de sprekers op de landelijke ontmoetingsdag van Kerk & Israël in Nijkerk. Het onderwerp van deze ontmoetingsdag was: Pinksteren, de 50ste dag na Pasen. En zij vertelde.
Israël ontving op de 50ste dag na Pesach (Pasen) de Torah. De wet van Mozes. Samengevat in de Tien Woorden. De tien ‘geboden’. De eerste vijf zijn positief geformuleerd: “Gij zult”. De laatste vijf negatief: “Gij zult niet”. Deze Tien vormen samen de grondslag voor wat we hebben te doen en wat we hebben te laten. Het is de basis waarop we verder zullen leren hoe ons leven moet zijn.
De Torah is het verhaal van de mensheid. Hoe ze was – hoe ze is – hoe ze zal zijn. Zo ook de Heilige, geprezen zij Zijn Naam. Hij was – Hij is – Hij zal zijn.
En Hij gaf ons zijn Torah. En nu is onze, míjn opdracht: zijn Torah, zijn opdracht volgen. Anders gezegd: God zegt tegen ons: Ik heb een wereld gemaakt die nog niet af is – en dat is júllie opdracht.
Aldus rabbijn Marianne van Praag, 19 mei 2025.
En dan komt de vraag die we onszelf maar moeten stellen: wat maken wij van die opdracht? Doen we er wat positiefs mee? Ja, gelukkig wel. Er worden veel goede dingen gedaan. Maar… maken we daarmee onze wereld wel “af”, om met Marianne van Praag te spreken? Of is het ‘af’ in andere zin: mensen worden afgemaakt. Vermoord.
“Waarom…” Wij mensen zijn in de loop der eeuwen niet veel wijzer geworden. Ja, we hebben veel ontdekt, veel uitgevonden wat ons leven gemakkelijker maakt. Maar echte wijsheid? Hoe menselijk met elkaar om te gaan, van mens tot mens, van volk tot volk?
“Waarom…” Het is een verzuchting van veel mensen. Een roep naar omhoog. God, waarom…
En dan hoor ik opeens die ene stem, die man aan het kruis. “Mijn God, mijn God, waarom hebt U Mij verlaten…” Waarom…?
“Waarom…” Onze vraag, Zíjn vraag. Hij kwam om ons menselijk lot te delen. Te doen wat gedaan moest worden. En God was met Hem. Totdat… “Waarom hebt U Mij verlaten…” Bijna was het zijn laatste woord. Het laatste was: “Vader, in uw handen beveel Ik mijn geest.” En in dat vertrouwen stierf Hij.
“Waarom…” Het waren mensen die zich aan Jezus vergrepen hadden. Het zijn nog steeds mensen die zich aan mensen vergrijpen. En puinhopen aanrichten. Nee, veel hebben wij in de loop der tijden niet geleerd. Maar laten we dat leren niet opgeven! Leren van Jezus, bij Hem te rade gaan en zijn woorden ter harte nemen. En ze navolgen. Het Evangelie staat vol met die woorden. En al die woorden eindigen bij Matteüs 25: 35, 36.
“Ik had honger en jullie gaven mij te eten, ik had dorst en jullie gaven mij te drinken. Ik was een vreemdeling, en jullie namen mij op, ik was naakt, en jullie kleedden mij. Ik was ziek en jullie bezochten mij, ik zat gevangen en jullie kwamen naar mij toe.”
“Waarom…” Is er een antwoord op?
“Waarom…” Onze vraag. Jezus’ vraag. En dan toch het vertrouwen. “Vader”. En Jezus sterft.
Nee, de “waarom”-vraag is niet beantwoord. De duisternis blijft. Maar… blijven we ook het licht zien? Blijven we overeind? Want het licht is altijd het laatste.
Het is Pasen geweest. Laten we in dat licht leven!
En blijven werken aan een wereld die nog niet af is.