5 mei vieren we de vrijheid! In schril contrast met 4 mei, waar we stil staan bij alle leed van de Tweede Wereldoorlog. En niet alleen die oorlog, maar ook de pijn en het geweld van toen Nederlands-Indië, Indonesië werd, in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Het zijn oorlogen van lang geleden. Maar voor sommigen nog steeds zo dichtbij.
Ik ken alleen de verhalen, de beelden, en enkele namen die bij die periode horen; wereldleiders of slachtoffers. Maar tegelijk weet ik, dat de pijn, de ellende, de horror niet te omschrijven is met de beelden die ik ken. Ik weet tegelijk dat er zoveel namen zijn die ik niet ken die deze tijd niet hebben overleefd. Of juist wel, en gewond, beschadigd en getraumatiseerd verder hebben geleefd, tot op de dag van vandaag.
Kan ik er dan iets over zeggen? Wat vrijheid is? Kan ik er iets over zeggen, hier in Nederland, terwijl ook vandaag de dag mensen in de hel op aarde leven in Palestina, Oekraïne, en Rusland, of in Israël? Plaatsen waar ik de verhalen van ken, en de beelden, en enkele namen die bij deze periode horen; wereldleiders of slachtoffers. Waarvan ik weet dat het leed niet te omschrijven is met de beelden en verhalen die ik ken. Kan ik iets over vrijheid zeggen, wanneer ik ook zoveel verhalen en beelden niet ken over oorlogen, conflicten, bombardementen, veldslagen die het nieuws niet halen?
5 mei vieren we de vrijheid! Wat betekent dat dan? Wat betekent dat in de kerk? Kunnen we in de kerk over vrijheid spreken? Terwijl onze sociale media volstromen met berichten over een wereld die in brand lijkt te staan? Kunnen we in de kerk over vrijheid spreken, terwijl misschien de kerk wel bekendstaat als dat gebouw waarin, en die mensen waarvan niets mag, en vooral heel veel moet?
5 mei vieren we de vrijheid. Er wordt een fakkel omhoog gehouden, er brandt een vuur van vrijheid. Een vuur van verlangen naar vrede. En die vlam is getekend als een duif in het logo van de bevrijding. Kunnen we in de kerk spreken over vrijheid als vuur, en als duif? Spreken we als kerk dan niet over vrijheid door niemand minder dan de Heilige Geest die bekendstaat als de trooster? In een gedichtenbundel voor 4 en 5 mei kwam ik het volgende tegen: Een stukje uit een gedicht van Jelle Harpenau.
“Als vrijheid een mens was, is hij dan nog in leven?”
“Als vrijheid een cadeau was, zou jij het dan geven?”
Kan ik iets over vrijheid zeggen? Als ik alleen de verhalen ken, of op afstand ben, slechts enkele namen ken, en maar deels op de hoogte ben van al het leed dat wordt geleden? Als vrijheid een mens was, is Hij dan nog in leven?
In de kerk spreken we over vrijheid, maar niet zonder te denken aan Jezus zelf. We kennen Zijn verhaal. We kennen Zijn naam. We hebben gelezen van Zijn pijn en Zijn verdriet. We kennen Zijn verhaal van lijden, en van sterven. En tegelijk begrijpen wij ook zoveel nog niet. Het is onvoorstelbaar wat God door Zijn zoon heeft gedaan. Het is een mysterie, waarom God heeft gedaan wat hij door Zijn zoon heeft gedaan. Kunnen we dan iets zeggen over vrijheid, wanneer we denken aan Jezus?
“Wie in Jezus Christus zijn worden niet meer veroordeeld” schrijft Paulus. “De wet van de Geest die in Jezus Christus leven brengt, heeft u bevrijd van de wet van de zonde en de dood.” (Romeinen 8: 1-2 NBV 21)
Jezus Christus bevrijdt wie in Hem zijn van het oordeel. De wet van de Geest geeft leven. In een wereld waarin het kwaad lijkt te overheersen, spreken we in de kerk op meerdere manieren over vrijheid.
Eén daarvan is in de hoop dat het leed en de pijn op deze aarde zal stoppen. Dat het kwaad overwonnen wordt. Dat iedereen ooit gevuld mag zijn met de Heilige Geest en in liefde, geduld, vriendelijkheid, vrede, met zelfbeheersing, vreugde en zachtmoedigheid met elkaar om zal gaan. Dat gaat over het hier en nu.
Een andere manier is in de hoop dat het kwaad, dat zelfs in ons is, hoe klein dan ook, wordt weggenomen. Dat gaat over straks en tot in eeuwigheid. Dat is waar we over spreken in de kerk. In een wereld die zo in brand lijkt te staan, blijven noemen, blijven horen, blijven delen in goed nieuws en hier ook naar handelen.
Elke zondag vieren we de vrijheid. Want Christus Jezus heeft geleden, is gestorven, maar bovenal is hij opgestaan. Jezus; vrijheid die een mens is, en leeft! Dat is goed nieuws zodat wij bevrijd worden van wat we verkeerd doen en wat verkeerd gaat. We vieren genade en vergeving waardoor we deel kunnen worden van Zijn wereld vol van vrede en vol van Gods vurige liefde. Dan is vrijheid een cadeau, om te geven.
